Çocukta Zaman Yönetimi Eğitimi

Küçük çocuklar zaman yönetimini öğrenmekte zorluk yaşarlar. Bir durumdan ötekine geçerken zorlanabilirler. Sürdürmekte olduğu etkinliği bırakmak istemez, kendine keyif veren bir durumu bırakıp yapması gereken bir şeyi yapmaya direnç gösterirler.
Evden çıkmaya hazırlanmak, oyunu bırakıp yemeğe gelmek, televizyonu kapayıp uyumaya gitmek, banyoya girmek veya banyodan çıkmak, tam oyun sırasında tuvalete gitmek, oyuncakları toplayıp giyinmek, yemekten önce ve sonra el yıkamak, ödev yapmak ve dahası…

Zaman yönetimindeki kritik evre geçişlerdir. Geçişlerin planlanmasında Anne-baba ve eğitimcilerin tarzı, tutumu ve yöntemleri yol gösterici olacaktır.
İşte geçişleri planlamak için bazı ipuçları;

Güne başlarken veya evden çıkmadan önce çocuğa o gün neler yapılacağını anlatın. Öngörülebilir bir rutin, çocuğun durumu kabulünü ve katılımını arttıracaktır.
Aile bireylerinin günlük ve haftalık rutinlerini anlatın. Bunun için resimler içeren bir takvim kullanabilirsiniz.
Günlük geçişlerinde ona yardım etmesi için yeni beceriler veya bilgiler öğretmeniz gerekip gerekmediğini düşünün. Örneğin, çocuğunuza evden çıkmayı kolaylaştırmak için montunu giymesini veya ayakkabı bağlamayı öğretmeniz gerekebilir. Veya belki de çocuğunuzun her sabah okul çantasını toplamasına yardımcı olmak için yazılı veya görsel bir listeye ihtiyacı vardır.
Zamanı öğretin. Gündüz, gece, akşam, sabah, hafta içi, hafta sonu, yemek saati, oyun saati, okul saati, yatma saati, banyo saati, yaz, kış, tatil zamanı, iş zamanı, eğlence zamanı, alışveriş zamanı, doğum günü, yılbaşı gibi günlük, haftalık, yıllık rutinleri onun kendi yaşantısı ve aile rutinlerinizle bütünleştirerek, örneklerle anlatın. Görsel takvimler, listeler kullanın.
Geçiş için zamanlamanızı seçin. Yapabilirseniz, geçişi çocuğunuzun aktivitesindeki doğal bir mola sırasında yapın. Örneğin, öğle yemeğinin hazır olduğunu söylemeden önce çocuğunuzun izlediği filmi bitirmesini bekleyin. Çocuğunuzun yaptıklarına karşı hassassanız, geçişler ikiniz için de kolaylaşabilir.
Çocuğunuza, yapılacak herhangi bir etkinlik değişikliği hakkında uyarı verin. Örneğin, ‘Efe, oynamak için beş dakikan daha var. Sonra eve gitme vakti.’ ya da 'Umut, bu çizgi film bitince yemeğe oturuyoruz'.
Zorlu geçişlerde, etkinlikler arasında daha fazla zaman ayırmayı düşünün. Bu, çocuğunuza değişiklik yapması ve uyum sağlaması için ekstra zaman kazandırır.
Geçiş zamanlarında seçim yapma olasılığının olup olmadığını gözden geçirin. Mümkünse, seçim yapma fırsatı sunun. Örneğin, ‘Birazdan çıkıyoruz, yanına bir oyuncak alabilirsin. Ne almak istersin? Sen mi seçersin? Birlikte mi seçelim?’ veya ‘Montunu mu, kabanını mı giyeceksin’ Ancak bir seçenek yoksa seçim yaptırmaktan kaçının. Örneğin; ‘Şu oyuncakları toplamak ister misin?’ değil, ‘Lütfen şu oyuncakları toplamaya başla’ demelisiniz.
Geçişin olumlu tarafına dikkat çekin. Bu durum çocuğun dikkatini değişiklikten uzaklaştırıp sevdiği veya mutlu olduğu bir şeye yönlendirebilir. ‘Birazdan yuvaya gitmek üzere çıkıyoruz, acaba bu gün hangi arkadaşların gelecek?’
Geçişleri eğlenceli hale getirmeye çalışın. Örneğin, 'Arabaya bir asker gibi yürüyebilir misin?' ya da 'Yemeğin bitince sürpriz var’
Çocuğunuzun sevmediği bir şeyle yapmak istediği bir şeyi bağlayın. Örneğin, 'İlk önce oyuncakları temizleriz, sonra parka gideriz'.
Çocuğunuzun geçişten sonra bekleyebileceği güzel şeyleri işaret edin. Örneğin, 'Şimdi çıkarsak, akşam yemeğinden önce arabalarla oynamak için zamanımız olur'.
Çocuğunuzu geçişleri iyi idare ettiği için övün. Bir takım olarak birlikte çalıştığınızı, bunun ne kadar iyi olduğunu vurgulayın.
Bütün çabalara rağmen her seferde başarılı olamayacak, bu doğal. Bazen istediğini yapamadığı, yapmayı sürdüremediği için kızacak. Kızgınlığını ve hayal kırıklığını duygular hakkında konuşmak için bir fırsat olarak kullanabilir ve onu duygularını ifade etmek için konuşmaya teşvik edebilirsiniz. Örneğin, 'Başka bir oyun oynamak için zamanının olmadığında sinirlendiğini biliyorum'. ‘Yatma vakti deyip, televizyonu kapadığımda bana kızdığını biliyorum’
Israr eder, geçişe direnç gösterirse, sinir krizi geçirse bile, biraz daha fazla zaman vererek bu davranışı ödüllendirmemeye dikkat edin. Net ve kesin olun. Bağırıp çağırmadan, siz de sinir krizi geçirmeden, sakin ve kararlı, çocuğunuzun istediğiniz şeyi yapması için ısrar edin.

Geçişler her çocuğun gününün bir parçasıdır. Onları doğru planlamak, çocuğunuzun bir şeyden diğerine geçmesini kolaylaştırması yönünde yaşam boyu sürecek bir beceri geliştirmesinin yapı taşları olacaktır.